Psoriasisartritis: wanneer huidklachten ook je gewrichten raken

Psoriasis ken je misschien als een huidaandoening met rode, schilferige plekken. Maar wist je dat tot 30% van de mensen met psoriasis ook gewrichtsklachten ontwikkelt? Dit heet psoriasisartritis (PSA) – een vorm van ontstekingsreuma waarbij het immuunsysteem zowel de huid als de gewrichten aanvalt. Hoe herken je PSA, wat is het verband tussen huid en gewrichten, en belangrijker nog: hoe behandel je het? In deze uitgebreide gids vind je alle antwoorden.

Wat is psoriasisartritis?

Definitie en kenmerken

Psoriasisartritis (PSA):

Chronische ontstekingsziekte die gewrichten, huid en soms andere organen aantast
Combinatie van psoriasis (huidaandoening) en artritis (gewrichtsontsteking)
Auto-immuunziekte: afweersysteem valt eigen lichaamsweefsels aan
Behoort tot familie van spondyloartropathieën (zoals Bechterew)

Niet hetzelfde als reumatoïde artritis (RA):

Andere oorzaak (geen reumafactor/anti-CCP antistoffen)
Ander patroon (vaak asymmetrisch, vingers en tenen)
Huidcomponent (psoriasis)
Andere behandeling (overlappend maar ook verschillend)

Prevalentie: wie krijgt PSA?

Cijfers:

1-2% van Nederlandse bevolking heeft psoriasis
Daarvan ontwikkelt 10-30% psoriasisartritis
In Nederland: ca. 30.000-60.000 PSA-patiënten
Mannen en vrouwen ongeveer even vaak

Leeftijd:

Gemiddelde leeftijd bij diagnose: 30-50 jaar
Kan ook jonger (20-30) of ouder (50-60) voorkomen
Meestal 10 jaar na eerste psoriasis symptomen
In 15% gevallen: gewrichtsklachten vóór huidklachten!

Risicofactoren:

Psoriasis (huidziekte) hebben: grootste risico
Familiaire aanleg: 40% heeft familielid met psoriasis/PSA
Ernstige psoriasis: hoger risico op PSA
Nagelpsoriasis: sterk verband met PSA (80% PSA heeft nagelklachten)
Overgewicht: verhoogt risico en verergert symptomen
Roken: uitlokkende factor voor zowel psoriasis als PSA

Symptomen van psoriasisartritis

1. Huidklachten (psoriasis)

Klassieke psoriasis (plaque psoriasis):

Rode plekken bedekt met zilverachtige schilfers
Locaties: ellebogen, knieën, hoofdhuid, onderrug
Jeuk: variabel (van geen tot hevig)
Verdikking: verhoogde plekken (plaques)
Kantlijnen: scherp begrensde randen

Andere vormen psoriasis:

Guttate psoriasis: kleine druppelvormige plekjes (vaak na keelontsteking)
Inverse psoriasis: in huidplooien (oksels, liezen) – glad, rood
Pustulaire psoriasis: met puistjes (zeldzaam, ernstig)
Erythrodermatische psoriasis: hele lichaam rood (noodgeval!)

Nagelpsoriasis (80% PSA patiënten!):

Putjes in nagel (kleine deukjes)
Verkleuring: geel-bruin (olievlek teken)
Verdikking en brokkelen nagel
Loslaten nagel van nagelbed (onycholyse)
Horizontale lijnen (Beau's lijnen)

Ernst variabel:

Van enkele kleine plekjes tot uitgebreid (>10% lichaam)
Niet altijd verband ernst huid ↔ ernst gewrichten
Mild huidproblemen kunnen gepaard gaan met ernstige PSA!

2. Gewrichtsklachten (artritis)

Patroon gewrichtsaantasting:

Type 1: Asymmetrische oligoartritis (35%):

<5 gewrichten aangetast
Asymmetrisch: verschillende gewrichten links versus rechts
Bijvoorbeeld: rechter knie + linker enkel + rechter pols

Type 2: Symmetrische polyartritis (30%):

≥5 gewrichten aangetast
Symmetrisch: beide kanten (lijkt op RA!)
Handen, polsen, knieën

Type 3: DIP-artritis (5-10%):

Distale interphalangeale gewrichten (eindkootjes vingers/tenen)
Specifiek voor PSA (niet bij RA!)
Vaak samen met nagelpsoriasis

Type 4: Spondylitis (20%):

Wervelkolom ontsteking
Nek en/of lage rug stijfheid
Lijkt op ziekte van Bechterew
Vaak gecombineerd met perifere gewrichten

Type 5: Artritis mutilans (<5%):

Ernstige destructieve vorm
Gewrichten worden vernietigd
Vingers/tenen kunnen verkorten ("telescopische vingers")
Zeldzaam maar invaliderend

Kenmerken gewrichtspijn:

Ontstoken: rood, warm, gezwollen
Pijnlijk: vooral bij bewegen
Stijfheid: 's ochtends (>30 minuten)
Vermoeidheid: systeemontsteking
Wisselend: opvlammingen (acute verslechteringen) en remissies

3. Dactylitis ("worstvingers/tenen")

Wat is het:

Hele vinger/teen gezwollen (niet alleen gewricht)
Ziet eruit als "worst" of "balloon"
Kenmerkend voor PSA (zeldzaam bij RA)
30-50% PSA patiënten krijgt dactylitis

Oorzaak:

Ontsteking pezen, gewrichten en omliggend weefsel tegelijk
Hele vinger/teen als eenheid ontstoken

Impact:

Pijnlijk en stijf
Moeite met grijpen (vingers), lopen (tenen)
Kan blijvende schade geven zonder behandeling

4. Enthesitis (peesaanhechting ontsteking)

Wat is het:

Ontsteking plekken waar pezen/ligamenten aan bot vastzitten
Typisch voor spondyloartropathieën (PSA, Bechterew)
30-50% PSA patiënten

Veelvoorkomende locaties:

Achillespees: pijnlijke hiel (achter)
Plantaire fasciitis: hielspoor (onder voet)
Elleboog: tennis/golferselleboog
Kniepees: onder knieschijf
Ribbenaanhechtingen: pijn bij ademen

Symptomen:

Pijn bij druk op plek
Pijn bij bewegen (rekken pees)
Zwelling ter plekke
's Ochtends of na rust erger

5. Andere symptomen

Oogontsteking (uveïtis):

7-20% PSA patiënten
Rood, pijnlijk oog
Lichtgevoelig
Wazig zien
Spoedeisend: kan blindheid veroorzaken!

Vermoeidheid:

Extreme uitputting (zoals bij RA, fibro)
Door chronische ontstekingsreactie
Soms invaliderend dan pijn

Darmontsteking (IBD):

5-10% PSA heeft ook Crohn/colitis ulcerosa
Buikpijn, diarree, bloed bij ontlasting
Genetische link (HLA-B27 gen)

Hart en vaten:

Verhoogd risico op hart- en vaatziekten
Chronische ontstekingen belasten bloedvaten
Belangrijk: leefstijl (niet roken, gezond eten)

Oorzaken en risicofactors

Genetica: familiaire aanleg

Genen spelen grote rol:

40% PSA patiënten heeft familielid met psoriasis/PSA
HLA-B27: aanwezig bij 20% PSA (vooral spondylitis type)
HLA-C*06:02: sterk verband met psoriasis
IL-23/IL-17 pathway genen: betrokken bij ontsteking

Erfelijkheid ≠ zekerheid:

Gen betekent aanleg, geen garantie
Omgevingsfactoren bepalen of ziekte ontstaat

Auto-immuun mechanisme

Wat gebeurt er:

Uitlokkende factor (infectie, stress, trauma) activeert immuunsysteem
Immuunsysteem vergist zich: herkent eigen weefsel als vreemd
T-cellen en cytokines (ontstekingsstoffen) vallen gewrichten en huid aan
Chronische ontsteking: schade aan gewrichten, huidcellen te snel aangemaakt

Belangrijke cytokines:

TNF-alfa: belangrijkste ontstekingsstof
IL-17: specifiek actief bij PSA
IL-23: reguleert IL-17 productie
IL-12: betrokken bij immuunrespons

Kenmerk PSA:

Zowel huid als gewrichten aangetast (gemeenschappelijke pathway)
Behandeling richt zich op deze cytokines (biologicals!)

Uitlokkende factoren en risicofactoren

Omgevingsfactoren:

Infecties: keelontsteking (streptokokken) kan psoriasis uitlokken
Huidtrauma: Koebner fenomeen (nieuwe psoriasis op plek verwonding)
Gewrichtstrauma: blessure kan PSA uitlokken in dat gewricht
Stress: emotionele stress verergert auto-immuunziekten
Medicatie: bèta-blokkers, lithium, anti-malaria kunnen psoriasis verergeren

Leefstijlfactoren:

Overgewicht: vetweefsel maakt ontstekingsstoffen (adipokines)
Roken: verhoogt risico, verergert symptomen
Alcohol: kan psoriasis verergeren, interactie met medicatie
Voeding: Westers dieet (veel suiker, vet) verergert ontstekingen

Diagnose: hoe wordt PSA vastgesteld?

CASPAR criteria (classificatie PSA)

Classification Criteria for Psoriatic Arthritis:

Voorwaarde:

Ontstoken gewricht (artritis) OF
Ontstoken wervelkolom (spondylitis) OF
Enthesitis

Plus minimaal 3 punten uit:

Huidige psoriasis (2 punten) OF
- Voorgeschiedenis psoriasis (1 punt) OF
- Familiegeschiedenis psoriasis (1 punt)
Nagelveranderingen (putjes, onycholyse) (1 punt)
Negatieve reumafactor (1 punt)
Dactylitis (huidig of voorgeschiedenis) (1 punt)
Radiologisch bewijs (botnieuwvorming gewrichten handen/voeten) (1 punt)

Score ≥3 + artritis/spondylitis/enthesitis = PSA

Bloedonderzoek

Ontstekingswaarden:

CRP/BSE: meestal verhoogd (niet altijd!)
Normale waarden sluiten PSA niet uit

Auto-antistoffen:

Reumafactor (RF): meestal NEGATIEF (95%)
Anti-CCP: meestal NEGATIEF (95%)
Positief? Denk dan aan overlap RA + psoriasis

HLA-B27:

Bij 20% PSA positief (vooral spondylitis)
Niet diagnostisch (ook bij 8% gezonde mensen)

Andere:

Ureum/creatinine (nierfunctie, voor medicatie)
Leverwaarden (voor methotrexaat)
Volledige bloedbeeld

Beeldvorming

Röntgenfoto's:

Typische kenmerken PSA:
- Botnieuwvorming (proliferatie) naast botverlies (erosies)
- "Pencil-in-cup" deformiteit (vingerkootjes)
- Asymmetrische gewrichtsschade
- Sacro-iliitis (bekkengewrichten) bij spondylitis
Vroege PSA: vaak nog normaal (schade kost tijd)

MRI:

Gevoeliger dan röntgen (detecteert eerder ontstekingen)
Zacht weefsel (pezen, enthesen) goed zichtbaar
Enthesitis en dactylitis aantonen
Wervelkolom beoordelen (spondylitis)

Echografie (ultrasound):

Enthesitis opsporen
Gewrichtsontsteking en peesontstekingen
Goedkoper dan MRI, sneller beschikbaar

Differentiaaldiagnose

Andere aandoeningen die lijken op PSA:

Reumatoïde artritis: symmetrisch, reumafactor positief, geen psoriasis
Ziekte van Bechterew: wervelkolom, geen psoriasis (meestal)
Reactieve artritis: na infectie, meestal tijdelijk
Jicht: acute aanvallen, urinezuurkristallen, tophi
Artrose: geen ontsteking, ouderen, belastingsgewrichten

Uitdaging diagnose:

15% PSA patiënten: gewrichtsklachten vóór huidklachten
Kan jaren duren voor diagnose gesteld wordt
Lage drempel om PSA te overwegen bij psoriasis + gewrichtsklachten

Behandeling: multidisciplinaire aanpak

Doel behandeling:

Pijn en ontsteking verminderen
Gewrichtsschade voorkomen
Huid verbeteren
Kwaliteit van leven verhogen
Remissie of lage ziekteactiviteit bereiken

1. NSAID's (ontstekingsremmers)

Werking:

Verminderen pijn en ontsteking
Eerste keuze bij milde klachten
Niet ziektemodificerend (geen schade preventie)

Voorbeelden:

Naproxen, diclofenac, ibuprofen
Etoricoxib (COX-2 remmer, minder maagklachten)

Bijwerkingen:

Maagklachten (maagzuur, maagbloeding)
Nierproblemen (bij langdurig gebruik)
Hart- en vaatziekten (bij hoge dosis/langdurig)

Let op bij psoriasis:

Niet alle NSAID's zijn geschikt (sommige verergeren psoriasis)
Overleg met arts

2. DMARD's (ziekteremmers)

Conventionele DMARD's:

Methotrexaat (MTX):

Eerste keuze bij PSA
Werkt voor zowel gewrichten als huid
10-25mg per week (tablet of injectie)
Effect na 6-12 weken
Bijwerkingen: misselijkheid, vermoeidheid, leverfunctiestoornissen
Foliumzuur supplement nodig

Sulfasalazine:

Alternatief voor MTX
Vooral bij perifere gewrichtsontsteking
Minder effectief voor huid en wervelkolom
Bijwerkingen: maagklachten, hoofdpijn

Leflunomide:

Bij methotrexaat intolerantie/falen
Vergelijkbare effectiviteit als MTX
Bijwerkingen: diarree, haaruitval, leverwaarden

Cyclosporine:

Sterk voor huid, matig voor gewrichten
Bijwerkingen: nierproblemen, bloeddruk
Minder gebruikt sinds biologicals

3. Biologicals (biologische geneesmiddelen)

Wanneer:

Bij onvoldoende effect DMARD's
Bij ernstige/actieve PSA
Bij spondylitis (wervelkolom betrokkenheid)

TNF-remmers (eerste biologicals):

Adalimumab (Humira): 40mg elke 2 weken (injectie thuis)
Etanercept (Enbrel): 50mg per week (injectie thuis)
Infliximab (Remicade): infuus ziekenhuis elke 8 weken
Golimumab (Simponi): 50mg per maand (injectie thuis)
Certolizumab (Cimzia): elke 2-4 weken

Effectiviteit:

60-70% duidelijke verbetering gewrichten én huid
Effect vaak binnen 2-4 weken merkbaar
Ook effectief voor enthesitis, dactylitis, nagelpsoriasis

IL-17 remmers (zeer effectief voor huid!):

Secukinumab (Cosentyx): 150-300mg maandelijks
Ixekizumab (Taltz): elke 4 weken
Bimekizumab (Bimzelx): nieuwste, zeer effectief

Effectiviteit:

Huid: vaak 75-100% verbetering (PASI 75-100)
Gewrichten: vergelijkbaar met TNF-remmers
Specifiek goed bij PSA (IL-17 pathway belangrijk)

IL-23 remmers:

Guselkumab (Tremfya): elke 8 weken
Risankizumab (Skyrizi): elke 12 weken
Tildrakizumab (Ilumetri): elke 12 weken

IL-12/23 remmer:

Ustekinumab (Stelara): elke 12 weken

Bijwerkingen biologicals:

Verhoogd infectierisico (immunosuppressie)
Injectie reacties (roodheid, jeuk prikplek)
Hoofdpijn, vermoeidheid (mild)
Zelden: ernstige infecties, maligniteiten
Screening TBC verplicht (kan reactiveren)

4. JAK-remmers (kleine moleculen)

Tabletten (geen injecties!):

Tofacitinib (Xeljanz): 2x daags
Upadacitinib (Rinvoq): 1x daags
Deucravacitinib (Sotyktu): nieuw, specifiek TYK2-remmer

Voordelen:

Oral (tablet ipv injectie)
Snel effect (1-2 weken)
Effectief voor gewrichten en huid

Nadelen:

Verhoogd risico infecties, trombose, hart- en vaatziekten
Regelmatige bloedcontrole nodig
Voorzichtigheid bij ouderen, risicofactoren

5. Lokale behandeling

Huid:

Corticosteroïd crèmes: ontsteking verminderen (kortdurend)
Vitamine D analogen: calcipotriol (remmen celgroei)
Teerpreparaten: oud maar effectief (plakkend, ruikt)
Lichttherapie (UV-B): 2-3x per week (ziekenhuis/huidarts)

Gewrichten:

Corticosteroïd injecties: direct in gewricht (tijdelijk, max 3-4x/jaar)
Fysiotherapie: mobiliteit behouden, spieren versterken

6. Leefstijlaanpassingen

Gewichtsmanagement:

Afvallen bij overgewicht: vermindert ontstekingen en verbetert medicatie-effect
5-10% gewichtsverlies: significant effect
Mediterraan dieet aanbevolen

Voeding:

Anti-inflammatoir: groente, fruit, vette vis, olijfolie, noten
Vermijd: suiker, bewerkt vlees, transvetten, alcohol (matig)
Omega-3 supplementen (visolie): mogelijk lichte verbetering

Roken stoppen:

Roken verergert psoriasis en PSA
Vermindert effectiviteit medicatie
Verhoogt risico hart- en vaatziekten

Stressmanagement:

Stress triggert opvlammingen
Mindfulness, yoga, meditatie
Voldoende slaap (7-9 uur)

Bewegen:

Lage-impact sporten: zwemmen, fietsen, wandelen, yoga
Voorkomt gewrichtsstijfheid
Verbetert conditie en stemming
Let op overbelasting (pacing!)

Leven met psoriasisartritis

Huidproblematiek: emotionele impact

Zichtbaarheid:

Psoriasis is zichtbaar (handen, gezicht, hoofdhuid)
Stigma: "besmettelijk" (is het NIET!)
Schaamte, zelfbewustzijn
Impact op relaties, intimiteit

Strategieën:

Open communicatie (uitleg psoriasis niet besmettelijk)
Kledingkeuzes (bedekken of juist niet)
Make-up, haarstyling (camoufleren)
Lotgenotencontact (herkenning, acceptatie)
Psychologische begeleiding (bij ernstige impact)

Dagelijks functioneren

Ochtenden:

Ochtendstijfheid (gewrichten)
Warme douche helpt
Tijd nemen (niet haasten)
Medicatie op vaste tijd

Werk:

Aanpassingen mogelijk (zie artikel "Werken met reuma")
Fysiek licht werk bij voorkeur
Pauzes voor gewrichten/vermoeidheid
Communicatie met werkgever

Sociaal:

Uitleg geven over PSA (onzichtbaar + zichtbaar deel)
Grenzen stellen (vermoeidheid, pijn)
Accepteren van hulp
Blijven deelnemen (isolatie vermijden)

Relaties en intimiteit

Uitdagingen:

Pijn bij aanraking (gewrichten, huid)
Zelfbeeld (psoriasis, lichaamsvorm)
Vermoeidheid
Angst voor afwijzing

Tips:

Open communicatie met partner
Creativiteit (andere posities, tijden)
Pijnstilling voor intimiteit
Huid verzorgen (vocht inbrengen)
Acceptatie: je bent meer dan je ziekte

Zwangerschap en PSA

Planning:

Overleg met reumatoloog vóór zwangerschap
Sommige medicatie stoppen (MTX 3 mnd van tevoren!)
Biologicals: sommige veilig, andere niet

Tijdens zwangerschap:

PSA kan verbeteren (30-40%) of verslechteren
Veilige medicatie: sommige TNF-remmers, prednison (laag)
Niet veilig: MTX, leflunomide, sommige biologicals

Na bevalling:

Risico op opvlamming (3-6 mnd na geboorte)
Borstvoeding: beperkte medicatie-opties
Herstarten medicatie na borstvoeding

Prognose en toekomst

Verloop aandoening

Variabel beloop:

Mild: enkele gewrichten, goed beheersbaar
Matig: meerdere gewrichten, periodes van remissie
Ernstig: uitgebreide aantasting, progressieve schade

Met behandeling:

50-70% bereikt lage ziekteactiviteit of remissie
Vroege diagnose en behandeling: betere prognose
Gewrichtsschade vaak voorkomen met biologicals

Zonder behandeling:

40-60% ontwikkelt erosieve (destructieve) artritis
Blijvende gewrichtsschade, deformiteiten
Functieverlies, arbeidsongeschiktheid

Complicaties

Gewrichtsschade:

Erosies (botafbraak)
Ankylosis (gewricht vastgroeit)
Deformiteiten (telescopische vingers)
Preventie: vroege behandeling!

Cardiovasculair:

50% verhoogd risico op hartinfarct/CVA
Chronische ontsteking belast bloedvaten
Preventie: leefstijl, cholesterol controle, bloeddruk

Metabool syndroom:

Diabetes type 2: 2x verhoogd risico
Obesitas, hoge bloeddruk, cholesterol
Samenhang met ontstekingen

Uveïtis:

Oogontsteking (7-20%)
Kan blindheid veroorzaken
Bij rood, pijnlijk oog: direct naar oogarts!

Nieuwe ontwikkelingen

Onderzoek:

Nieuwe biologicals (andere targets)
Personalized medicine (welk medicijn bij wie?)
Biomarkers (voorspellen ziekteactiviteit)
Gentherapie (toekomstmuziek)

Hoop:

Steeds betere medicatie
Minder bijwerkingen
Vaker remissie bereiken
Mogelijk genezing in toekomst?

Veelgestelde vragen

Heb ik PSA als ik psoriasis en gewrichtspijn heb? Niet per se. Gewrichtspijn kan vele oorzaken hebben (artrose, overbelasting). Wel PSA verdenken bij: meerdere gewrichten ontstoken, ochtendstijfheid >30 min, worstvingers, nagelveranderingen. Laat checken door huisarts/reumatoloog.

Kan ik PSA krijgen zonder psoriasis? Ja, in 15% gevallen komen gewrichtsklachten vóór huidklachten. Soms ontwikkelt psoriasis zich pas jaren later. Ook mogelijk: psoriasis op moeilijk zichtbare plek (hoofdhuid, nagelriemen).

Is PSA erfelijk? Deels. 40% heeft familielid met psoriasis/PSA. Genen verhogen risico, maar geen zekerheid. Omgevingsfactoren spelen ook grote rol.

Helpt zonlicht tegen PSA? Zonlicht (UV-B) helpt bij psoriasis (huid), maar niet direct tegen gewrichtsklachten. Lichttherapie in ziekenhuis veilige optie. Te veel zon: risico huidkanker, vooral bij immuunsuppressiva!

Moet ik stoppen met werken? Niet per se. Veel PSA patiënten werken (aangepast). Met goede behandeling is werk vaak mogelijk. Fysiek zwaar werk kan problematisch zijn. Aanpassingen werkplek/taken helpen.

Kan ik alcohol drinken met PSA? Matig is OK (1-2 glazen/dag max). Maar: alcohol kan psoriasis verergeren en interacties met medicatie (MTX: leverbelasting, biologicals: mogelijk meer bijwerkingen). Overleg met arts.

Waarom werkt behandeling bij mij niet? Behandeling kan tijd kosten (MTX 3 mnd, biologicals 3-6 mnd). Mogelijk verkeerd medicijn (PSA reageert verschillend per persoon). Overgewicht, roken verminderen effect. Bespreek met reumatoloog: andere medicatie proberen.

Kan PSA in remissie gaan? Ja! Met biologicals/JAK-remmers bereikt 30-50% remissie (geen symptomen). Medicatie meestal doorgaan (stoppen = risico terugval). "Medicatievrije remissie" is zeldzaam maar mogelijk.

Conclusie

Psoriasisartritis is een complexe aandoening waarbij zowel huid als gewrichten worden aangetast. Hoewel het een chronische ziekte is zonder genezing, zijn de behandelmogelijkheden de laatste jaren enorm verbeterd. Met biologicals en JAK-remmers kunnen veel patiënten een bijna normaal leven leiden.

Belangrijkste punten:

Herkenning: psoriasis + gewrichtsontsteking, vaak ook nagelveranderingen en worstvingers
Diagnose: CASPAR criteria, bloedonderzoek (negatieve reumafactor!), beeldvorming
Behandeling: DMARD's (MTX) eerste keuze, biologicals bij onvoldoende effect
Biologicals zeer effectief: TNF-remmers, IL-17/23 remmers voor huid én gewrichten
Vroege behandeling cruciaal: voorkomt gewrichtsschade
Leefstijl belangrijk: afvallen, anti-inflammatoire voeding, roken stoppen, bewegen
Multidisciplinair: reumatoloog + dermatoloog samenwerking
Prognose goed: met behandeling vaak remissie of lage ziekteactiviteit

Laatste advies: Als je psoriasis hebt en gewrichtsklachten ontwikkelt: laat het snel checken! Vroege diagnose en behandeling maken enorm verschil. PSA is goed te behandelen – je hoeft niet te lijden. Met de juiste medicatie, leefstijlaanpassingen en ondersteuning kun je een goed leven leiden met PSA!

Disclaimer: Dit artikel is voor algemene informatie over psoriasisartritis. Bij verdenking op PSA: raadpleeg je huisarts voor verwijzing naar reumatoloog. Behandeling moet altijd persoonlijk afgestemd worden.